به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، نشست بررسی دست‌اندازهای صادرات محصولات کشاورزی به همت بسیج دانشجویی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران و با حضور تعدادی از کارشناسان و صادرکنندگان برگزار شد.
ارزآوری محصولات کشاورزی ۲ برابر نفت است
سینا رضایی از صادرکنندگان برتر جوان در این نشست گفت: ایران از لحاظ اقلیمی جزو برترین کشورها است و محصولات متنوعی را به‌جز محصولات استوایی تولید می‌کند. البته محصولات استوایی هم شرایط تولیدشان داخل ایران وجود دارد ولی کوتاهی‌های زیادی در آن صورت گرفته که خودش بحث جدا دارد.
وی افزود: ما تقریباً در ۳۵ محصول، جزو ۱۰ کشور تولیدکننده برتر دنیا هستیم. اگر در این ۳۵ محصول همچون تولید، جزو ۱۰ کشور برتر صادرکننده نیز بودیم، قطعاً هیچ نیازی به نفت و گاز نداشتیم. دلیل اینکه همیشه در سمینارها و جلسات مختلف دفاع کردیم و تلاشمان بر این بوده است که وقتی محصولی را از کشور خارج می‌کنیم، همانند طلا به آن بنگریم زیرا محصول باید ارزش‌افزوده مناسب و ارزآوری مناسبی برای کشور داشته باشد.
رضایی ادامه داد: متأسفانه با چالش‌های مختلفی روبه‌رو هستیم، از اینکه کیفیت را فدای کمیت کردند و به هر طریقی که شده افراد مختلف، به‌صورت غیر استاندار محصولات را صادر می‌کنند به‌طوری‌که از هر نقطه ایران، محصولی که به کشوری صادر می‌شود، در ۹۹ درصد موارد، محصول ایرانی را محصول درجه ۳ می‌شناسند. چرا می‌گوییم محصول کشاورزی همچون طلا است؟ زیرا برای تولید محصول کشاورزی، ما از صدها متر زیرزمین، از ده‌ها متر زیرزمین، آب را بالا می‌کشیم و از ذخایر آینده استفاده می‌کنیم و به محصولات کشاورزی اختصاص می‌دهیم اما حدود ۳۰ درصد از محصولات متأسفانه دورریز دارند و دور ریخته می‌شوند و حتی صادرات برخی از محصولات کشاورزی چون به‌صورت غیراستاندارد است، باعث شده تا محصولات ارزش واقعی خود را نداشته باشند.
ما تقریباً در ۳۵ محصول، جزو ۱۰ کشور تولیدکننده برتر دنیا هستیموی گفت: با همین شرایط و وضع موجود به‌عنوان مثال هر تن سیبی که به یک کشور ثالث صادر می‌شود حدود حداقل ۶۰۰ الی ۷۰۰ دلار ارزآوری برای کشور دارد، یعنی ۲ برابر نفت است. اگر ۱۰۰ هزار کیلو کیوی یا سیب را با هزار لیتر نفت مقایسه کنید، ارزآوری محصولات کشاورزی ۲ برابر نفت است. شما حساب کنید سال گذشته میلیون‌ها تن حدود ۳۰ درصد (طبق گفته خود وزارت جهاد کشاورزی) از سیب تولیدشده در ایران دور ریخته شده است؛ اگر با قیمت نفت مقایسه کنیم، می‌فهمیم که چه ارزآوری از بین رفته است.
رضایی تصریح کرد: در محصولات کشاورزی نتوانستیم بازاریابی درستی انجام دهیم. البته در ۱۰۰ درصد مشکلات، دولت مقصر نیست، ۷۰ درصد مشکلات این بخش بحث بازاریابی و بحث زیرساختی است. در تولید سیب، ۵ امین کشور تولیدکننده در دنیا هستیم ولی به‌اندازه انگشتان دست، دستگاه سورتینگ اتومات برای این محصول نداریم در صورتی که ترکیه بااینکه به‌تازگی از رقبای اصلی ایران شده است به ازای هر ۱۰۰ هکتار، یک دستگاه سورتینگ اتومات در اختیار باغدارها قرار داده است. این‌ها ضعف‌های زیرساختی است که در بحث صادرات محصولات کشاورزی داریم.
رضایی تصریح کرد: در بحث تولیدات نیز متأسفانه بحث امنیت غذایی جدی گرفته نشده است. شما وقتی اسم یک تولیدی تراریخته را می‌شنوید، سوالی که برایتان مطرح می‌شود این است که آن سرطان‌زا است یا خیر! محصولاتی که در ایران تولید می‌شوند به دلیل تحریم‌هایی که صورت گرفته افزایش قیمتی که داشته‌اند، سوبسیدها و ارز دولتی که برای خرید سم‌های خارجی پرداخت‌شده است، متأسفانه باعث شده تا سموم استاندارد در ایران وجود نداشته باشند و یا اگر هم باشند، قیمت بسیار بالایی داشته باشند که برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد.
وی در ادامه افزود: به‌تبع باعث شده وقتی محصولات ما را مورد آزمایش قرار می‌دهند، کاملاً اثرات سموم در محصولات ما مشخص باشد. اگر قرار باشد در جایگاه واقعی خودمان قرار بگیریم باید تمام موانع رفع شود و زیرساخت‌های مناسب در بخش تولید و صادرات صورت گیرد تا ایران بتواند در جایگاه واقعی‌اش قرار گیرد. اگر صادرات ایرآن‌همچون تولیدش در جایگاه واقعی خود قرار بگیرد، صد در صد با بازاریابی درست و سرمایه‌گذاری درست در این بخش، مشکلات کشور و مملکت حل می‌شود.
رضایی گفت: بحث زیرساخت‌ها صرفاً زیرساخت‌های داخلی کشور نیست؛ برای مثال در کشور روسیه، چین ۲۵۰ رایزن اقتصادی دارد و مشغول فعالیت است، ترکیه ۲۵ رایزن اقتصادی دارد و مشغول فعالیت است اما ایران تنها یک رایزن اقتصادی در داخل کشور روسیه دارد و عملاً تا به امروز جز شعار از دولتی‌ها چیز دیگری ندیدیم. اگر سیستم‌های بازاریابی کشورهای دیگر را ببینید قطعاً متوجه می‌شوید که چرا ما کشاورزان و تولیدکنندگان و حتی اقتصاد ایران در حال حاضر به این شکل جلو می‌رود.
وی ادامه داد: بخش ترابری، یکی دیگر از مشکلات این حوزه است، از فصل پاییز سال گذشته تقریباً مشکلاتمان با آذربایجان شروع‌شده و همچنان ادامه دارد و با بهانه‌های واهی آن‌هم به دلیل شروع کردن ترکیه و آذربایجان به تولید برخی از محصولات، قصد پس گرفتن بازار روسیه را دارند و به همین دلیل این سنگ‌اندازی‌ها صورت می‌گیرند.
رضایی گفت: فردی در جلسه‌ای می‌گفت در حال حاضر هزار و ۵۰۰ کانتینر داخل آذربایجان مانده و نتوانستند از مرز رد شوند. امروز هم حدود هزار کانتینر داخل خاک آذربایجان ماندند و نتوانستند از مرز خارج‌شده و وارد خاک روسیه شوند. این‌ها مشکلاتی است که متأسفانه وجود دارد و راهکارهای مختلفی نیز برایشان موجود است و می‌شود در این حوزه اقداماتی صورت گیرد و با یک برنامه‌ریزی درست و یک انسجام قوی این مشکلات حل شوند.
دولت باید مشوق‌های صادراتی را شفاف کند
محمد طهماسوند از صادرکنندگان محصولات کشاورزی هم در این نشست گفت: ما باید از لحاظ استراتژیک و از لحاظ جغرافیایی، ببینیم در چه جایگاهی هستیم. جایگاه کشور ما جایی است بااین‌همه پتانسیل تولید در داخل کشور که ۶۰۰ میلیون مصرف‌کننده، همسایه کشور ما هستند که غالباً هم گفتیم که این ۶۰۰ میلیون نفر، مصرف‌کننده مطلق هستند؛ یعنی یا گرمای بیش‌ازحد دارند یا سرمای بیش‌ازحد و درنتیجه باعث شده تا نیاز به واردات داشته باشند. برای این مسئله باید چاره‌جویی شود.